XV - Mijn trouwe tweewieler

De Suzuki Hayate. Dit is mijn scooter. Er zijn er veel van, maar deze is van mij. Mijn trouwe tweewieler die mij overal brengt waar ik zijn moet. Tenzij ik met de taxi ga. Of Uber. Na de luttele duizenden kilometers die ik er ondertussen op heb gereden leek het mij gepast om hem ook aan u, gewaardeerde lezer, te introduceren. Ik presenteer u met gepaste trots mijn primaire transportmiddel in Vietnam.

Uiterlijk

Liefde op het eerste gezicht is een schitterend gebeuren. Zo is mij verteld althans. In dit geval mocht het helaas niet zo zijn. De verkoper had twee Hayates in de aanbieding. Mijn huidige eigendom, uitgevoerd in zwart en goud, en het broertje in knallend rood. Bij de proefrit bleek het rode broertje echter minder prettig te rijden en bijna twee keer zoveel kilometers op de teller te hebben staan. De prijzen waren hetzelfde, de keus was dan ook snel gemaakt. Bovendien heeft mijn scooter een schitterende en totaal niet kitscherige kentekenhouder met ‘Don’t kiss me’. Sommige situaties kan je met duidelijke communicatie maar beter voor zijn. Wat mij definitief over de drempel trok was dat deze variant een limited edition was. Even ter achtergrondinformatie, er zijn 8,5 miljoen motorfietsen in Saigon, je zou er zo een liedje over kunnen schrijven. Een limited edition is dan wel leuk, val je toch nog een beetje op. Tot op de dag van vandaag heb ik echter niet kunnen achterhalen wat dit een limited edition maakt. Op de kleuren na is hij exact gelijk aan Gijs’ Hayate. En die heeft de Hayate S edition, zo vonden we uit na grondig onderzoek. Dat deed ons vermoeden dat ze hier met editions strooien zoals Zwarte Piet met pepernoten. Komt nog eens bij dat ik met enige regelmaat exact dezelfde limited edtion voorbij zie tuffen als waar ik mij op voortbeweeg. Neemt niet weg dat ik er erg content mee ben.

Technische gegevens

Een esthetisch welgevallige kentekenhouder is één ding, echte schoonheid zit echter van binnen. Tijd dus om een blik onder de motorkap te werpen, bij wijze van spreken. Hieronder schematisch een kort overzicht van de belangrijkste kenmerken van de Hayate. Voor de volledigheid heb ik ook de motor toegevoegd waar ik thuis op rijdt. Dan weet u ook wat mijn referentiekader is als ik een mening geef over de scooter.

Zoals u ziet eindigen de overeenkomsten tussen de twee motoren zo ongeveer bij het merk en het aantal wielen. Zou ik echter mijn GSX-R in Saigon willen rijden, of überhaupt in Vietnam? Nee, absoluut niet. Het grote voordeel van Gixxer ten opzichte van de Hayate is het vermogen en de corresponderende prestaties. Daar heb je hier helemaal niks, noppes, nada aan. Wel leverde het verschil van de twee Suzuki’s de door Gijs treffend gevonden bijnamen ‘the beauty and the beast’ op. U snapt nu wellicht ook dat ik de Hayate vaak een scooter noem, vergeleken met mijn ‘echte’ motor thuis.

Prestaties

De Hayate is dus in absolute zin eigenlijk maar een sufferdje als het op snelheid aankomt. In Vietnam, en zeker in de drukke binnenstad, is het de snelste machine op de weg. Hij heeft namelijk meer vermogen dan andere vergelijkbare scooters. Motoren van 150 cc en groter kunnen hun vermogen echter niet kwijt. In de stad kan ik zelfs vaak niet doortrekken op mijn scooter. Zeker als het druk is de maximale snelheid vaak niet hoger dan 30 km/u. Korte sprintjes voeren dan de boventoon en al slingerend de gaatjes in de verkeersmassa pakken is de meest efficiënte manier om op plaats van bestemming te komen. En dat is precies waar de Hayate in uitblinkt. Excelleren in het accelereren tot ongeveer 30 km/u. Daarna neemt de acceleratie iets af maar pas na de 60 km/u moet je je best gaan doen. Harder dan 80 km/h ben ik er niet mee geweest, maar volgens fabrieksopgave kan hij nog iets harder. Gegeven de marge die ik nog had in de gashendel bij  80 km/u ben ik geneigd om dat te geloven. De motor trilt op dat moment echter dermate dat je zoveel aan stabiliteit inlevert dat ik  het daadwerkelijk testen van de topsnelheid maar even achterweg heb gelaten.        

Wat ik wel heb getest, is de relatieve snelheid. Op een willekeurige middag kwam een Ducati Panigale naast mij rijden. Een absoluut schitterende en monsterlijk snelle racemotor. Ondanks een vermogen dat 20 keer zo groot is, kwam de Duc niet sneller door het verkeer. Voor de volledigheid heb ik ook nog de vergelijking getrokken met een Ferrari 488. Ondanks dat de sportwagen op papier de Hayate het snot voor de ogen rijdt, kon het de weerbarstige werkelijkheid niet verbloemen dat op Vietnamees asfalt de Italiaan geen match is voor de Japanner. Meerdere keren heb ik zelfs in moeten houden en langzaam moeten rijden omdat ik anders de Ferrari kwijt zou raken. De prestaties van mijn scootertje zitten dus wel snor, zowel in de stad maar ook in de bergen. Zeker bij het afdalen zou extra vermogen overbodige luxe zijn geweest. Strakkere remmen met een scherpere afstelling en minder speling staan nog wel op het wensenlijstje. Berg opwaarts merk je wel duidelijk dat de Hayate minder dan 10 pk herbergt. Regelmatig kan de gashendel maximaal worden opengetrokken om vervolgens met moeite de 50 km/u aan te tikken. Je koopt deze motor echter niet om de Vietnamese versie van Valentino Rossi uit te hangen. Voor huis-, tuin- en keuken gebruik is hij echter uitstekend geschikt en zelfs in de bergen kan je er met de juiste rijstijl aardig mee uit de voeten.

Rijgedrag

De Hayate is klein, licht en daardoor extreem wendbaar. Ideaal in een stadsomgeving waar iedere vierkante centimeter van de weg gebruikt wordt. En van het trottoir. Het komt daarom goed van pas dat manoeuvreren door het verkeer en het ontwijken van willekeurig van richting veranderende Vietnamezen buitengewoon goed te doen is op deze scooter. Het is qua rijgedrag en prestaties echt de ideale stadscooter. Zeker door de automaat die er op zit. Normaal gesproken ben ik groot van zelf schakelen, maar in dit verkeer ben ik bijzonder content met de uiterst soepele automaat. Helemaal perfect is de motor echter niet. Door de kleine wieltjes die onder de Hayate zit heb je snel last van spoorvorming. De scooter wil dus nog wel eens een sprongetje maken als je niet goed oplet. Door het lage gewicht is dit eenvoudig te corrigeren maar het is wel een puntje van attentie. De kleine diameter van de wielen maakt het tevens net iets te makkelijk om met voorwiel en al in een groot gat in de weg te duiken. Goed opletten is het devies. Nou moet dat sowieso in het verkeer in Vietnam als men de wil heeft om te blijven leven, maar laatstgenoemde punten zijn wel dingen om extra rekening mee te houden ten opzichte van grotere motoren en auto’s. Verder is de feedback die je krijgt via het stuur goed. De staat van het wegdek en de griplimiet van de voorband worden keurig doorgegeven aan de bestuurder. Dat zorgt voor vertrouwen als je met tempo door de bochten rijdt in een bergpas. In de stad is het bruikbaar om de betere precisie manoeuvres uit te halen.

Dagelijks gebruik

In het dagelijks vervoer van zijn baasje scoort de Hayate bonuspunten. Door de kleine 125cc motor is er onder het zadel namelijk een bergruimte. Deze is groot genoeg voor een helm die je daardoor, eenmaal op plaats van bestemming aangekomen, nooit hoeft mee te zeulen. Voor mij een ongekende luxe. Praktisch nut is dan ook nooit een (ver)koopargument geweest van een racemotor. De bergruimte is daarnaast de vaste plaats van mijn poncho, een noodzakelijkheid met de plotselinge stortbuien in Vietnam. Andere opbergplaatsen bevinden zich onder het stuur. Twee kleine bergvakjes ter grote van een koffiekophouder waar verder niet heel veel in past. Wel ideaal voor mijn pas voor de parkeergarage van het appartement, die ik zo altijd voor het grijpen heb. Tot slot zit er een rekje tussen mijn benen waar ik een boodschappentas, fles drinken of iets anders aan kan hangen. Al met al genoeg ruimte om alles mee te nemen wat je op een gemiddelde dag nodig zou kunnen hebben. Op langere trips is een rugzak echter wel een must, er is simpelweg niet genoeg bergruimte om je logeerspullen mee te nemen. Maar dat geldt voor elke scooter.

Het parkeren met dit vervoersmiddel gaat uitermate simpel. Heerlijk. Dat heeft echter weinig specifiek met de Hayate te maken. Vrijwel bij elke etablissement waar je komt is er valet service. In het begin probeerde ik nog elke keer om mijn scooter zo goed mogelijk weg te zetten om er naderhand achter te komen dat mijn scooter wéér verplaatst was door het personeel. Tegenwoordig parkeer ik dus gewoon recht voor de deur van waar ik moet zijn en zie ik daarna wel waar hij staat. Dit is overigens een normale gang van zaken in Vietnam. Ik hang hier niet de onaangepaste expat uit. Meestal.

Ook leuk: er zitten lampen op mijn scooter. De knipperlichten zijn van BMW, denk ik. Ze doen er namelijk niet echt toe, je hebt meer aan je claxon. Het achterlicht is een leuke accessoire en mijn koplamp indiceert meer aan de tegenligger dat ik mij op de weg bevindt dan dat ik er zelf nou heel veel beter door zie. Veel Vietnamezen gebruiken naast hun richtingwijzers deze lampen ook niet. Ook ’s avonds in het donker niet. Daar heb ik een vrij ongezouten mening over, zeker als er weer eens eentje spookrijdt. Enfin, de mijne doen het in ieder geval. Over zaken-die-leuk-zijn-dat-ze-erop-zitten-maar-waarvan-ik-de-enige-lijk-die-ze-ook-gebruikt-waarvoor-ze-bedoeld-zijn gesproken: spiegels. Twee zelfs. Motoren worden hier nog wel eens uitgerust met slechts een linker spiegel. En er rijden hier ook genoeg scooters rond waar de spiegels eraf zijn gereden, scheelt weer gewicht als je ze toch niet gebruikt. Verkeersveiligheid is hier een illusie. Terug naar de motor. De tankinhoud is met een kleine 5 liter en een geschat verbruik van 1:40 ruim afdoende. De Hayate schijnt wat dorstiger te zijn dan de concurrenten. Voor mij een niet al te relevante issue. Er zijn namelijk overal tankstations en een volle tank kost omgerekend €2,-. Tanken was nog nooit zo leuk.

Een optie die ik vrijwel nooit gebruik is, zo noem ik het in elk geval, de slaapstand. Er zit naast de standaard standaard (een standaard grapje) ook nog een grote standaard op de scooter. Als je deze uitklapt staat de achterkant van de scooter zover omhoog dat het achterwiel los van de grond komt. Omdat de standaard twee poten heeft staat de scooter stabiel en recht. In die positie zou je onderhoud kunnen verrichten aan de scooter. Je kan ook op het zadel gaan liggen en een uiltje knappen zoals gedemonstreerd op bijgevoegde foto die ik van het internet geplukt heb. Menig Vietnamees waagt zich er aan, en uit ervaring kan ik vertellen dat het niet eens zo slecht ligt. In elk geval veel beter dan je zou vermoeden.

Comfort

Is alles dan alleen maar positief? Nee. Graag had ik een airco op mijn scooter, maar de verkoper had geen gemotoriseerde fietsen met die optie. Ik zal het met ‘arko’ moeten doen terwijl ik onderweg naar het motorbedrijf toch echt scooters met airco’s voorbij had zien komen. En met koelkasten. En een palmboom. En stalen buizen van 5 meter lang. Vietnamezen versjouwen echt alles met de scooter. De term bestelbus zou eigenlijk gepaster zijn. Of familiewagen. Want het hele gezin, inclusief oma en de Sint Bernard van de buren zitten gezamenlijk op de scooter. Mag niet, past wel. Ik denk stiekem dat als er hier een rondtrekkend circus voorbij komt dat ze de olifanten ook rustig achterop de scooter zetten. Tot slot was een dak ook wel prettig geweest in het regenseizoen. Een auto zou met betrekking tot bovenstaande punten uitkomst bieden, ware het niet dat die voor de rest uitermate onpraktisch zijn in Saigon. Bovendien zijn hier meerdere auto en import gerelateerde belastingen waardoor een auto hier al snel twee à drie keer zoveel kost dan de oorspronkelijke fabrieksprijs van de auto. De belastingtarieven gaan weliswaar een tikkeltje omlaag, voorlopig blijft Vietnam een scooterland omdat auto’s voor de normale man domweg niet te betalen zijn.

Dat neemt niet weg dat de Suzuki nog wel meer nadelen heeft ten opzichte van een auto. Zo rijd ik vrijwel alle stukken van meer dan een kilometer met een smog/stofmasker. Pure noodzaak hier helaas. Enerzijds is het hier heel stoffig, anderzijds sta je de hele tijd in de uitlaatgassen van je medeweggebruikers. Beiden onprettig, net als het masker, maar van het masker ga je niet dood. In een auto kan je ook de stoel stellen. Als de Hayate de goede maat had gehad had ik dit door de vingers kunnen zien, maar het frame is net te klein voor mijn 184 centimeters. Voornamelijk op lange ritten merk je dat net niet helemaal lekker zit. Daarover gesproken, het zadel, ongetwijfeld gevuld met één of andere foam, heeft na een uur rijden haar comfortgrenzen ook wel bereikt. Na 1,5 uur begint de zadelpijn zich zodanig te manifesteren dat ik altijd blij ben als ik na zo’n lang stuk even pauze kan houden. Daarbij mag wel vermeld worden dat de schokdempers ook niet echt bijdragen aan een vliegend tapijt beleving. Ze zijn vrij stug waardoor mijn tere billetjes af en toe een hardere klap moeten verwerken dan ze fijn vinden door het schrale wegdek. Met kleine afstanden merk je de meeste van de comfortproblemen niet, en dat is fijn. Lange afstanden kunnen ook maar het is geen grand tourer. Al vraag ik me af welke scooter dat wel is, volgens mij zit je dan namelijk al snel naar de grotere ATV/tour motoren te kijken.

Betrouwbaarheid

De Hayate heeft een betrouwbare reputatie. De verkoper ging in elk geval voor de slogan ‘The cheapest bike in Vietnam that actually works’. Van de verhalen van kennissen hier is hij in elk geval betrouwbaarder dan veel gereden types zoals de Yamaha Nouvo en de Honda Wave. Tot op heden heb ik er nog geen enkel probleem mee gehad. Toegegeven, Gijs heeft mijn carburateurs een keer rijker afgesteld omdat mijn scooter in koude toestand nogal makkelijk afsloeg. Dat is nu dus verholpen en het aanpassen van de carburateurs kan je gewoon thuis doen met een schaar. Gijs in ieder geval. Verder zijn er nog wat kleine dingetjes zoals een brandstofmeterindicator (scrabbelt u mee?) die soms een eigen leven lijkt te leiden. Een knappe padvinder die aan de stand de indicator een touw kan vastknopen. Daarnaast ben ik  zoals eerder gezegd niet volledig te spreken over de remmen. Ze zijn niet per se onbetrouwbaar maar geven ook niet het gevoel van de allerbeste kwaliteit te zijn. Er zit wat speling in de remhendels voordat er daadwerkelijk geremd wordt, waarschijnlijk omdat de remleidingen in de loop der tijd wat uitgezet zijn waardoor de oliedruk is gedaald. Geen reden tot zorg, kwestie van een fractie harder knijpen. Wel lijken de remmen in de voorzienbare toekomst een keer aan vervanging toe en verliezen ze iets aan remkracht als je ze vaak achter elkaar moet gebruiken. Ze zijn in elk geval nagekeken na de proefrit toen ze een raar ‘kloenk’ geluid maakten en functioneren sindsdien geluidloos. De remmen geven dan ook een adequaat gevoel van veiligheid. Als je echter gewend bent aan een racemotor en bijbehorende remmen, dan voelt de setup op de Hayate soft aan. Toch, met 30.000 km op de teller en eigenlijk geen noemenswaardige gebreken mag ik niet klagen.

Restwaarde

Het leuke aan scooters hier is dat ze altijd weer doorverkocht worden. En vaak ook. Voormalig eigenaren van één en dezelfde scooter hebben wel wat weg van dalmatiërs, daar zijn er ook 101 van. De restwaarde is dan ook lastig te bepalen, je bent erg afhankelijk van de staat van het voertuig en de bui van de koper die dag. Ik heb in elk geval $100 minder betaald dan Gijs dus dat wekt tenminste de illusie dat ik wat speling heb. Daarnaast werd hij geleverd met drie maanden garantie. Dus er zit nog een maand garantie op als ik hem doorverkoop, een ongekende luxe in Vietnam. Dat zal toch ongetwijfeld iets waard zijn, hoop ik.

Conclusie

Per toeval zijn mijn eerste twee motoren allebei een Suzuki. Beiden vervullen hun specifieke rol uitstekend. De GSX-R is een beest waar het elke keer een feestje is om op te mogen stappen. De Hayate is een formidabele stadscooter die je zonder klagen over naartoe zoeft. Bij gebrek aan vergelijkingsmateriaal durf ik niet te beweren dat het de beste motor voor in de stad is, wel dat hij sowieso hoog zal eindigen in een vergelijkingstest. De prijs/kwaliteit verhouding is ongekend. Snel, lage onderhoudskosten en volledig uitgerust voor een bedrag variërend tussen de $550 en $750, daar is echt niet zoveel over te zeggen. Mocht u ooit nog eens in de bevoorrechte situatie terecht komen dat u een termijn in Vietnam gaat wonen dan kan ik de Hayate van harte aanbevelen. Om de backpacker ter wille te zijn in het rijden door Vietnam niet. In dat geval zou ik thuis het volledige motorrijbewijs halen en hier een fatsoenlijke toermotor aanschaffen.